Rachunki za energię elektryczną we wszystkich stolicach UE zwiększyły się o 21% w 2022 roku! Tak wynika z najnowszego raportu Household Energy Price Index. Jak to wpływa na życie Europejczyków w każdym z krajów? Porównajmy możliwości zakupowe każdego z obywateli i zobaczmy, kto na podwyżkach energii ucierpiał najbardziej. Sprawdźmy również, jakie czynniki globalne oraz wewnętrzne w poszczególnych krajach kształtują cenę prądu.
Czego się dowiesz:
Rachunki za energię elektryczną we wszystkich stolicach UE zwiększyły się o 21% w 2022 roku! Tak wynika z najnowszego raportu Household Energy Price Index. Jak to wpływa na życie Europejczyków w każdym z krajów? Porównajmy możliwości zakupowe każdego z obywateli i zobaczmy, kto na podwyżkach energii ucierpiał najbardziej. Sprawdźmy również, jakie czynniki globalne oraz wewnętrzne w poszczególnych krajach kształtują cenę prądu.
Czego się dowiesz:
W 2022 roku występowała duża dynamika zmiany cen. Stanowi to w dużej mierze wypadkową niestabilnej sytuacji energetycznej w Europie. Okazuje się, że w ciągu jednego miesiąca ceny mogą drastycznie podskoczyć, co dobrze oddaje porównanie średniej ceny energii w Europie na rynku SPOT (SPOT to rynek na którym handluje się energią po cenach hurtowych, notowanych na Towarowej Giełdzie Energii a transakcje są realizowane w ciągu dwóch dni roboczych po zawarciu). W listopadzie 2022 roku zanotowano wzrost o 13% w stosunku do października tego samego roku, osiągając poziom 187,24 €/MWh. W Polsce w analogicznym okresie cena energii wzrosła o 27% osiągając 174,05 MWh.
Czy z początkiem 2023 roku jest już lepiej? Po mimo zauważalnego spadku cen energii w ostatnich trzech miesiącach, który wynika z łagodniejszej pogody i wzrostu wytwarzania energii z odnawialnych źródeł, ceny za prąd są wciąż znacznie wyższe niż w 2021 roku. Warto zwrócić uwagę, że sama wartość ceny za energię elektryczną w danym kraju nie w pełni przedstawia obraz sytuacji, gdyż znacznie bardziej istotne jak duży udział w naszych wydatkach zajmują opłaty za prąd. Przyjrzymy się zatem najpierw cenom energii, następnie zobaczmy jak cena prądu wpływa na życie obywateli w poszczególnych krajach analizując ceny za energię z uwzględnieniem poziomu zarobków. Dowiesz się również, jakie czynniki wpływają na cenę energii elektrycznej w poszczególnych krajach.
Według cen energii elektrycznej na rynku SPOT na styczeń 2023 (źródło: globenergia.pl) najdrożej za prąd trzeba było zapłacić:
Z kolei według tychże danych najniższe stawki zanotowano:
Zobaczmy jak powyższe dane prezentują się z uwzględnieniem możliwości nabywczych obywateli. W tym celu sprawdzimy, ile energii może kupić miesięcznie obywatel danego kraju za średnie wynagrodzenie netto.
Po uwzględnieniu danych na temat średnich zarobków można zauważyć, że mimo najdroższego prądu Austriak ze średnimi zarobkami może kupić dwa razy więcej energii elektrycznej niż osoba zarabiająca polską średnią krajową. Drugie w rankingu cen energii Włochy również tutaj wypadają niekorzystnie zajmując czwartą pozycje od końca. Co może być zaskakujące okazało się, że osoby mieszkające w Irlandii mimo trzeciego najdroższego prądu mogą kupić za średnie wynagrodzenie minimalnie więcej energii niż m.in. Niemcy lub Brytyjczycy. Dało to Irlandczykom miejsce w okolicach środka stawki.
Na ceny prądu w Europie wpływa wiele czynników wewnętrznych jak i zewnętrznych. Jednym z nich jest rozbudzenie gospodarek krajowych po okresie pandemii. Z powodu zamknięcia wielu branż w początkowym okresie epidemii Covid zapotrzebowanie na energię było mniejsze. Wraz z luzowaniem obostrzeń nastąpiła stopniowa odbudowa rynku po okresie lockdownów, popyt na energię wzrósł, a to wpłynęło na podwyżkę cen. Drugim ważnym czynnikiem kształtującym ceny energii elektrycznej w Europie jest potrzeba oszczędzania węgla i gazu przed sezonem grzewczym 2022/2023 r. Szczególnie w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, takich jak Polska, węgiel i gaz stanowią podstawę wytwarzania energii elektrycznej. Dlatego też, przed sezonem grzewczym, magazyny węgla i gazu są uzupełniane, co zwiększa zapotrzebowanie na te surowce i w konsekwencji podnosi ich ceny. Magazynowanie tych surowców jest utrudnione ze względu na zmniejszoną ich ilość.
Za ten stan odpowiada kolejny powód wysokich cen energii czyli wojna na Ukrainie. Sankcje na węgiel z Rosji, zmniejszone dostawy gazu do Europy, zniszczona w wyniku działań wojennych infrastruktura energetyczna Ukrainy. Wszystko to negatywnie wpływa na podaż i możliwości produkcji energii co skutkuję wzrostem rachunków i wywołaniem kryzysu energetycznego w Europie.
Kolejnym elementem wpływającym na cenę energii elektrycznej w Europie to coraz większy nacisk Unii Europejskiej na zieloną transformację energetyczną. Drastyczne zwiększenie kosztu zakupu uprawnień do emisji CO2 odbiło się na rynkach energii nadal opartych głównie o paliwa kopalniane. Z powodu braków w infrastrukturze magazynów energii źródła OZE nie są w stanie dostarczać energii w sposób ciągły, czyli całodobowo oraz każdego dnia. Brak stabilności nie sprzyja funkcjonowaniu gospodarki poprzez co państwa europejskie nadal muszą wspierać się konwencjonalnymi źródłami energii obarczonymi dodatkowymi kosztami (emisje CO2). Dodatkowo w wyniku wyżej wymienionych problemów w wielu krajach europejskich rządy podejmują działania na rzecz zmniejszenia zużycia energii i zwiększenia efektywności energetycznej, dlatego też wprowadzają podwyżki cen, aby skłonić ludzi do oszczędzania energii.
Zdecydowanie nie. Zjawisko jest bardziej złożone. Analizując rynek energii elektrycznej w całej Europie, warto podkreślić, że ceny zależą również od czynników wewnętrznych w poszczególnych krajach. Poniżej znajdziesz kilka przykładów.
Jak widzisz, każdy kraj boryka się z problemami w zakresie produkcji energii. I choć może wydawać się, że “silne gospodarki” są zabezpieczone przed takim scenariuszem, to kolejny raz stereotyp ten łamie poniższa sytuacja z Francji.
Prawie 61,5 GW mocy z 56 reaktorów jądrowych przez wiele lat dawało mnóstwo w miarę taniej, nieobciążonej uprawnieniami do emisji CO2 energii elektrycznej. W 2021 atom stanowił prawie 70% całego miksu energetycznego tego kraju, a na pozostałą część składały się kolejno: hydroelektryczność, energia wiatrowa, paliwa kopalniane oraz fotowoltaika. Wysoka produkcja pozwalała oddawać do sąsiadujących krajów w drugiej połowie 2021 roku energię w wysokości 21.5 TWh. Przy takim poziome Francja była liderem eksportu energii na rynku europejskim przy drugiej Szwecji z eksportem na poziomie 13.8 TWh. Niemcy w analogicznym okresie oddali do zewnętrznej sieci 7.6 TWh, a Hiszpania musiała już zaimportować 0.8 TWh. W tym samym czasie Polska energetyka oparta głównie na produkcji prądu z paliw kopalnianych również potrzebowała pobrać z sąsiadujących krajów 1.9 TWh. Jednak ostatni rok przyniósł wiele zmian i mimo wcześniejszej niezależności energetycznej podwyżki cen nie ominęły również odbiorców we Francji. Z raportu opublikowanego na stronie wysokienapiecie.pl wynika, że miesięczne ceny energii elektrycznej we Francji wzrosły w połowie 2022 roku o 400% osiągając cenę 387 €/MWh. Powodem tego stanu rzeczy była zmiana kierunku przepływu energii przez granice Francji. Rok 2022 zakończył się saldem importu wynoszącym 16,5 TWh wobec salda eksportu 43,3 TWh w roku ubiegłym. Pierwszy raz od 42 lat kraj ten potrzebował więcej energii pobrać niż sam wytworzył.
Główny wpływ na to mają wspomniane wyżej przestoje w pracach elektrowni atomowych. Spowodowane jest to potrzebą napraw oraz modernizacji, niemłodych już, reaktorów wybudowanych głównie w latach 70. Co interesujące prawie połowa wyłączonych reaktorów wymaga prac konserwacyjnych z powodu dotkniętych korozjom rur. Pojawiły się głosy ekspertów twierdzących, że problemy techniczne z ostatnich czasów, dotyczące reaktorów, nie są spowodowane przez ich wiek, ale powstały z powodu obniżenia kompetencji kadry EDF (Électricité de France – francuskie przedsiębiorstwo, do 2004 roku w pełni państwowe) i firm zależnych, ponieważ korozja dotyczyła również urządzeń wyprodukowanych w latach 90-tych. Na opóźnienia w naprawach wpływ ma też niska dostępność potrzebnych i wykwalifikowanych do pracy na terenie elektrowni atomowej specjalistów, m.in: spawaczy oraz monterów rurociągów. W efekcie w czasach ogólnoeuropejskiego kryzysu energetycznego Francja ma najmniejszą moc jądrową od wielu lat. Na te wydarzenia nałożył się również okres susz i związana z tym mniejsza produkcja z energetyki wodnej.
Kształtowanie się cen za energię elektryczną w Europie nie jest łatwe do przewidzenia. Wzrosty cen dotykają dziś praktycznie każdego i ciężko przewidzieć, co przyniosą nam kolejne miesiące 2023 roku. Należy podejrzewać, że ceny nadal będą niestabilne. W celu ograniczenia kosztów przedsiębiorcy powinni poważnie rozważyć wprowadzenie zmian w zakresie prowadzenia firmy. Jeśli chcesz porozmawiać o rozwiązaniach, które zmniejszą opłaty za energię w Twojej firmie, to umów się na niezobowiązującą konsultację ze specjalistami z firmy Innovation Energy. Z chęcią pomożemy Ci osiągnąć ten cel.
Używamy plików cookies na tej stronie internetowej. W trosce o Twoje dane osobowe prosimy o zapoznanie się z Polityką Ochrony Prywatności