Energia bierna, moc bierna – czym jest i kiedy płacimy kary?
2024-01-04
Świadectwo charakterystyki energetycznej: definicja i uzyskanie
2024-07-11Według raportu NIK wydatki na usługi dystrybucji energii elektrycznej stanowią aż 40% wartości rachunków za prąd. Wartość ta może być jeszcze większa w przypadku odbiorców, którzy przekraczają przyjęte w umowie limity na moc umowną. A nie musi tak być i można to zoptymalizować. Przeczytaj wpis i dowiedz się, co różni moc umowną i moc przyłączeniową oraz jak dzięki zdobytej wiedzy obniżyć rachunki za energię elektryczną.
Czego się dowiesz:
- Co to jest moc umowna i moc przyłączeniowa
- Rachunki i przekroczenia, a moc umowna
- Moc przyłączeniowa i moc umowna – jak je rzeczywiście określić
Co to jest moc umowna?
Z punktu widzenia odbiorcy moc umowna to ilość energii, której ten zobowiązuje się nie przekraczać przy pobieraniu z sieci lub przy oddawaniu do sieci w danym momencie. Z kolei z punktu widzenia dystrybutora, jest to ilość energii, którą ten zobowiązuje się dostarczyć do punktu poboru w danym momencie. Jest ona wyrażana w kilowatach i stanowi podstawowy element charakteryzujący dostawę prądu do firmy. Moc przyłączeniowa w tym kontekście określa możliwości techniczne przyłącza.
Wartość mocy umownej dla domów i firm wyraźnie się różni, gdzie w przypadku standardowych gospodarstw domowych sięga poziomu od 2 do 6 kW, a w przypadku przedsiębiorstw często ponad 40 kW. Moc przyłączeniowa w przypadku firm musi być odpowiednio wyższa.
Jak sprawdzić moc umowną?
Moc umowną można znaleźć w dwóch miejscach: na umowie lub na fakturze. Jeśli na fakturze jej nie ma, to należy jej szukać w umowie z operatorem. W przypadku faktury - moc umowna będzie określona tak, jak na poniższej grafice. Informacje o mocy przyłączeniowej również powinny być tam zawarte.
Moc przyłączeniowa - Czym jest?
Moc przyłączeniowa z kolei to parametr określający największe zużycie energii, jakie może wystąpić podczas użytkowania sprzętu elektrycznego, wynikające z projektu przyłącza instalacji elektrycznej. Podawana jest w kilowatach i często nazywana planowaną mocą czynną pobieraną.
W przypadku gdy przydział mocy przyłączeniowej nie pokrywa zapotrzebowania przedsiębiorstwa, konieczne jest złożenie wniosku o ustalenie większej wartości szacowanej w taki sposób, by zagwarantować zapas mocy potrzebny do funkcjonowania urządzeń elektrycznych i elektronicznych.
Jak sprawdzić jaką mam moc przyłączeniową?
Informacje o mocy przyłączeniowej powinny znajdować się w umowie zawartej między odbiorcą np. Twoją firmą a dystrybutorem, dostawcą energii. Jej wartość deklarujemy składając wniosek o określenie warunków przyłączenia. Więcej informacji na temat tego, jakie dostępne moce oferuje operator, znaleźć można na stronie internetowej Twojego dostawcy energii.
Różnica między mocą przyłączeniową a umowną
Moc umowna to moc, jaką deklarujemy się pobierać z sieci lub oddawać do sieci. Natomiast moc przyłączeniowa to maksymalna moc, jaką może dostarczyć lub oddać do sieci przyłącze elektryczne, z którego korzystamy. Moc umowna nie może być wyższa niż moc przyłączeniowa.
Jak moc umowna wpływa na rachunek za energię elektryczną?
Moc umowna determinuje ilość mocy czynnej, jaką odbiorca może pobrać z sieci lub oddać do sieci. Jej wartość określana jest w umowie o sprzedaży energii lub umowie o świadczeniu usług przesyłowych. Moc przyłączeniowa wpływa na to, czy nasza instalacja jest w stanie obsłużyć zapotrzebowanie na energię.
Moc umowna przekłada się bezpośrednio na wysokość rachunku za prąd, dlatego tak istotne jest jej świadome określenie. Moc przyłączeniowa z kolei decyduje o technicznych możliwościach przyłącza.
Moc umowna źle dopasowana do potrzeb może narazić firmę na dodatkowe koszty:
- W przypadku zawyżenia wartości mocy umownej użytkownicy sieci będą płacić za tę moc nawet wówczas, gdy nie będą wykorzystywać całej możliwej do pobrania w danym momencie energii.
- W przypadku, jeśli moc umowna będzie zaniżona, wówczas jej przekraczanie będzie skutkować naliczaniem dodatkowych opłat.
Warto więc dokładnie określić zapotrzebowanie firmy i w razie potrzeby złożyć wniosek do operatora o zwiększenie lub zmniejszenie wartości mocy umownej. Moc przyłączeniowa powinna być dostosowana do tych potrzeb.
Ile kosztuje zmiana mocy umownej?
W przypadku, gdy wartość mocy umownej nie jest właściwie dopasowana do ilości pobieranej energii w danym momencie, warto rozważyć zmianę. Chodzi o zwiększenie lub zmniejszenie wartości mocy umownej, co w perspektywie działalności może przynieść wyraźne korzyści finansowe. Właściwy dobór wartości pozwoli zaoszczędzić nawet kilkanaście tysięcy złotych rocznie na rachunkach za prąd. Moc przyłączeniowa w tym kontekście również musi być odpowiednio zweryfikowana.
Tym bardziej że zmiana przyłącza elektrycznego i nowa umowa o zwiększenie mocy nie jest dodatkowo płatna. Zwiększenie wartości mocy umownej, która mieści się w granicach dotychczasowej mocy przyłączeniowej, nie skutkuje naliczeniem dodatkowych opłat.
Inaczej wygląda to w przypadku, jeśli moc umowna zostanie zwiększona ponad moc przyłączeniową. Wtedy wymagana będzie przebudowa przyłącza, co niesie ze sobą koszty.
Jak liczone jest przekroczenie mocy umownej?
Sposób obliczania wysokości dodatkowych opłat naliczanych za przekroczenie mocy umownej został opisany w rozporządzeniu ministra klimatu i środowiska w sprawie kształtowania i kalkulacji taryf oraz sposobu rozliczeń w obrocie energią elektryczną.
Musimy pamiętać, że dostawca energii do kontrolowania pobieranej lub oddawanej przez nas mocy używa średnich wartości mocy liczonych w okresach 15 minut. Taki sposób obliczeń sprawia, że chwilowe przekroczenia mocy umownej np. załączanie maszyn lub silników są pomijane. Należy też pamiętać, że jeśli przekroczenia występują w kilku 15-minutowych okresach w ciągu godziny, to dostawca energii do obliczenia kary uwzględnia największe przekroczenie.
Kwotę opłaty oblicza się jako:
- iloczyn składnika stałego stawki sieciowej oraz sumy dziesięciu największych przekroczeń mocy umownej, lub
- (jeśli licznik energii nie rejestruje sumy dziesięciu największych przekroczeń) iloczyn składnika stałego stawki sieciowej oraz dziesięciokrotności maksymalnej nadwyżki mocy pobranej ponad moc umowną.
W obu przypadkach opłata naliczana jest niezależnie w każdym okresie rozliczeniowym.
Jak to wygląda w praktyce?
- Załóżmy, że nasza moc umowna wynosi 50 kW i jesteśmy na skraju jej wykorzystania. Uruchomiliśmy dodatkową maszynę, która pobiera 5 kW. Nowa maszyna w połączeniu z resztą naszych urządzeń pobiera łącznie 55 kW. Prowadzi to do przekroczenia mocy umownej o 5 kW.
- Przyjmijmy składnik stały stawki sieciowej w wysokości 32,48 za 1 kW w taryfie dla energii elektrycznej w zakresie dystrybucji energii elektrycznej ENERGA-OPERATOR SA ważnej od 1.01.2023 dla taryfy C22.
- Licznik energii elektrycznej nie rejestruje sumy dziesięciu największych przekroczeń, w związku z tym najpierw mnożymy nadwyżkę tj. 5 kW x 10 razy - > 50 kW, a następnie otrzymany wynik przez stały składnik stawki sieciowej. 50 kW x 32,48 co daje nam wynik 1 624 zł.
Moc umowna a przyłączeniowa – na której się skupić?
To zależy od sytuacji.
- Interesuję się mocą umowną i mocą przyłączeniową, gdyż jestem na etapie projektu, budowy lub modernizacji budynku. Wtedy najpierw skupię się na mocy przyłączeniowej, aby była właściwie dopasowana do aktualnych i przyszłych potrzeb (z zapasem), gdyż będę określał wielkość potrzebnego przyłącza w zgłoszeniu do dostawcy energii. Dopiero potem przejdę do mocy umownej, która będzie skorelowana z aktualnym zapotrzebowaniem na energię.
- Interesuję się mocą umowną i mocą przyłączeniową podczas normalnej pracy budynku. Nic nie przebudowuję, po prostu chcę sprawdzić i potwierdzić ich wartość oraz obniżyć koszty. Wtedy zgodnie z poradami zawartymi w artykule sprawdzam wartość mocy umownej i mocy przyłączeniowej. Przy czym jeśli nasze maksymalne zapotrzebowanie na moc w danym czasie nie przekracza wartości mocy przyłączeniowej, to w zasadzie dalej nas ona nie interesuje. Skupimy się tylko na mocy umownej, którą możemy optymalizować.
Co istotne, tematem mocy umownej powinniśmy się zainteresować niezależnie czy płacimy kary za przekroczenia, czy nie mamy takich pozycji na fakturze. Bo po co płacić za zapas mocy, którego nie używamy. Moc przyłączeniowa musi być jednak zawsze dostosowana do potrzeb.
Moc przyłączeniowa i moc umowna – jak je rzeczywiście określić?
Metod ustalania zapotrzebowania na moc w istniejącym i działającym obiekcie jest wiele. Z grubsza można je podzielić na dwie grupy:
- Metody teoretyczne – w mniejszym lub większym stopniu ‘z palca’. W tej grupie znajdziemy takie działania jak spisywanie mocy urządzeń z tabliczek znamionowych i mnożenie sumy wszystkich poborów przez 0,6. Mało dokładne, pracochłonne i trudne do przeprowadzania przy bardziej rozbudowanych instalacjach.
- Metody pomiarowe - dokładny pomiar mocy chwilowych na podstawie systemów do optymalizacji zużycia energii elektrycznej, taki jak Innovation Energy. Wszystkie potrzebne parametry automatycznie gromadzone są w chmurze, do której mamy dostęp z dowolnego miejsca i w dowolnym czasie. Wszelkie zmiany w budynku czy na produkcji nie wymagają powtarzania skomplikowanych wyliczeń, ponieważ system Innovation Energy na bieżąco mierzy za nas potrzebne dane. I choć brzmi to trochę skomplikowanie, nie jest to trudne zagadnienie i daje świetne rezultaty.
Istotne jest, aby dokładnie wiedzieć, jak kształtuje się przebieg mocy maksymalnej i średniej mocy z 15 minut, które zużywa nasz budynek, dana grupa maszyn czy też oddział firmy – najlepiej z całego roku, gdyż zużycie energii elektrycznej zależne jest od pory roku. Dzięki temu jesteśmy w stanie precyzyjnie określić kiedy i w jakiej sytuacji dochodzi do przekroczeń oraz jakie czynniki są za to odpowiedzialne. Co więcej, możemy porównać rzeczywiste maksymalne zapotrzebowanie z wartością mocy umownej na przestrzeni całego roku. Moc przyłączeniowa jest w tym kontekście kluczowa.
Moc umowna a moc przyłączeniowa - Podsumowanie
Teraz już wiesz, czym jest moc umowna i moc przyłączeniowa. Wiesz również, w jaki sposób wartość obu parametrów wpływa na wysokość rachunków za prąd. Jeśli zauważyłeś, że w Twojej firmie z tego tytułu naliczane są kary lub ustalona w przeszłości moc jest zbyt duża wobec zapotrzebowania, to nic nie stoi na przeszkodzie, byś ją zmienił.
Potrzebujesz pomocy w tym zakresie?
Skontaktuj się z naszymi specjalistami Innovation Energy, którzy doradzą Ci jak podjąć właściwe kroki, w celu wygenerowania oszczędności za energię elektryczną w firmie.
